De blik op de wereld

Beste Hugo,

Gefeliciteerd. Je bent na een bloedstollende verkiezing lijsttrekker geworden van de mooiste partij van Nederland en je hebt de beste ‘wingman’ die er in politiek Nederland is. Jij leidt het CDA richting de verkiezingen in 2021. En dat gaat ergens over. Het is duidelijk: het komende kabinet gaat niet op de winkel passen, maar staat voor ingrijpende keuzes. Wie betaalt de rekening? Hoe houden we onze economie competitief? Hoe beschermen we Nederland en Europa? Hoe behouden we onze sociale cohesie?

Allemaal kwesties die om visie vragen. Om een partij met een eigen verhaal, met creatieve oplossingen voor nieuwe vraagstukken. Op www.appeltje-eitje.nu is speciaal voor jou een aantal simpele ideeën neergezet die het CDA kan uitdragen richting de komende verkiezingen. Bijvoorbeeld voor een hoognodige energietransitie, een slaafvrije wereld, of het eerlijk verdelen van winsten door een werknemersaandeel. Te veel om je in deze brief allemaal uit te leggen, dus neem vooral een kijkje op de website van Appèltje-Eitje.

De belangrijkste boodschap die we je mee willen geven: draag de christendemocratische principes van harte uit. Laat je niet leiden door opiniepeilingen of kiezersonderzoeken, maar vertel je eigen verhaal, ook als je de publieke opinie niet op voorhand mee hebt. Een leider is niet iemand die de kiezers naar de mond praat, maar juist iemand met een eigen verhaal. De christendemocratische idealen zijn wat ons betreft springlevend en hoogst actueel. Voor een CDA’er is het belangrijkste doel niet het krijgen van een grotere auto, een mooier huis of een betere baan, maar het zijn van een goede vriend(in), een loyale echtgenoot en een trotse burger, en een CDA’er zet zich in voor buurt, sportvereniging of kerk. Leven doe je niet alleen voor je eigen genot en geluk, maar ook met oog op en hart voor de ander. We hopen dat jij dat op alle mogelijke manieren uitdraagt, juist nu.

Het CDA in de wereld

Een thema waar ik je graag over schrijf, is onze positie in de wereld. Als je de gemiddelde voorbijganger op straat vraagt waar het CDA voor staat, dan zal deze hopelijk antwoorden met iets als ‘familie’, ‘gemeenschap’ of ‘normen en waarden’. Mocht het toevallig een CDA’er zijn die goed is opgeleid in de partijdoctrine, dan zal deze misschien de viereenheid solidariteit, gedeelde verantwoordelijkheid, publieke gerechtigheid en rentmeesterschap noemen. Maar wat nu als je die willekeurige Nederlander vraagt hoe het CDA naar de wereld kijkt? Of stel dat je het aan die CDA’er vraagt? Wat is het christendemocratisch buitenlandbeleid? Hugo, wat is jouw visie op de rol van Nederland in deze wereld?

Ik heb gezocht naar de buitenlandvisie van het CDA, en ik kon die niet vinden. En dat is jammer. Als jij je met het CDA wilt inzetten voor een land dat we door willen geven, leidt dat automatisch tot de vraag in welke wereld dat land zich volgens het CDA bevindt. Welke wereld wil je doorgeven en wat is de Nederlandse invloed daarop?

Nu hoor ik je denken dat er wel degelijk wat te vinden valt over het buitenlandbeleid van het CDA. Ik moet toegeven dat op CDA.nl de standpunten op het gebied van de EU, defensie en migratie staan toegelicht. Wat daar echter niet staat, is hoe het CDA denkt dat Nederland voor de Nederlandse belangen moet opkomen, hoe we samenwerken en met wie we solidair zijn. En waar het CDA zich in deze wereld voor wil inzetten. Daarom volgen hierna een paar ideeën.

Een bekend gezegde als het gaat om internationaal beleid is: ‘Landen hebben geen vrienden, alleen belangen.’ Volgens mij is dat iets te kort door de bocht en ik hoop dat jij het met me eens bent dat Nederland zowel belangen als vrienden heeft.

Nederland heeft als klein land met veel internationale contacten ook grote belangen in het buitenland. Voor onze veiligheid, economische groei en bijvoorbeeld ook gecontroleerde migratie zijn we sterk afhankelijk van onze internationale samenwerking. Belangen verdedigen we dus internationaal. Dat moeten we volgens mij doen door met landen samen te werken waar mogelijk. Het CDA moet dat ook duidelijk maken: ja, we werken samen met andere landen om Nederlandse belangen te behartigen, zelfs als die landen niet voldoen aan ons beeld van een ‘goede partner’. Als er sprake is van tegenstrijdige belangen, moet Nederland zoeken naar drukmiddelen om andere landen te overtuigen. Ontwikkelingshulp en samenwerking op het gebied van sociale zekerheid kunnen bijvoorbeeld niet los gezien worden van de bereidheid om ook op andere dossiers samen te werken. Een rechtvaardige wereld bereik je niet door altijd lief te zijn. Soms moet je met de vuist op tafel slaan. Jij moet dat doen, en Nederland ook.

Rusland en China

We moeten ook beschermen wat ons lief is. Via de EU en de NAVO verdedigen wij onze vrijheid, maar tegelijkertijd zijn we niet naïef waar het gaat om het verdedigen van onze economie en positie in de wereld. Vitale industrie en werkgelegenheid moeten beschermd worden tegen overnames en kennisverwerving door landen als Rusland, China en Iran. Interne regelgeving, bijvoorbeeld op het gebied van mededinging, mag er niet toe leiden dat Europese bedrijven kwetsbaar worden voor overnames vanuit China. Het is goed dat het CDA daar werk van maakt. Blijf dat doen.

Maar Nederland heeft ook wel degelijk vrienden. Landen met wie we gedeelde waarden en een gedeelde geschiedenis hebben. De EU is meer dan een verzameling landen die zich toevallig op het Europees continent bevinden, en de VS is meer dan een toevallige bondgenoot. Een gedeelde geschiedenis, gedeelde normen en waarden, en een gezamenlijk commitment aan gedeelde economische groei maken de band tussen landen sterker. Dat betekent dat we deze ‘vrienden’ anders behandelen dan de rest. We zijn misschien net zo kritisch op wat er gebeurt in die landen, maar we uiten dat nooit met een luidspreker. Dat betekent natuurlijk niet dat we geen nieuwe vrienden kunnen maken, dat we niet zoeken naar nieuwe allianties. Maar het betekent wel dat we zuinig moeten zijn op onze bestaande vriendschappen, omdat we uiteindelijk onze vertrouwde vrienden nodig hebben om onze belangen te verdedigen.

Hugo, blijf uitdragen wie onze internationale vrienden zijn en maak duidelijk dat Nederland de eigen belangen altijd verdedigt – desnoods door met de vuist op tafel te slaan.

Solidariteit met een prijskaartje

Solidariteit is een van de uitgangspunten van het CDA, en ik wil dat natuurlijk niet ter discussie stellen. Ook internationaal is dit een goed principe. Nederland is solidair met de wereld om ons heen. Dat is echter begrensd door de mogelijkheden en het besef dat ieder land zijn deel moet doen. Nederland kan niet de hele wereld redden en is het meest gebaat bij stabiliteit rond de eigen grenzen. Het CDA moet daarom bij ontwikkelingssamenwerking focussen op de landen rond Europa. We zijn ook van harte solidair met landen die harder zijn getroffen door COVID-19 dan wij. Maar internationale solidariteit heeft een prijskaartje: zoals ik hiervoor al schreef kan steun niet los worden gezien van bereidheid om op andere dossiers (denk aan migratie) samen te werken. Solidariteit in de vorm van COVID-steun kan ook niet los worden gezien van voorwaarden. Hugo, draag uit dat we als partij volmondig ‘ja’ zeggen als er om internationale solidariteit wordt gevraagd. Maar vertel er ook altijd bij dat internationale solidariteit niet gratis is.

Genoeg over de grote boze wereld, en terug naar jouw rol en die van het CDA. Het CDA kan volgens mij wel wat lokale wijsheid gebruiken. Nu denk jij natuurlijk gelijk aan ‘Geen woorden, maar daden’ – en dat zij je vergeven: niet iedereen woont in die mooie stad midden in Nederland. Toch wil ik jou – of eigenlijk de partij – nog een Utrechtse wijsheid meegeven: Ažžie altijd grom, heije ’n hondeleve. Klagen en tegen zijn helpen ons niet verder en Nederland ook niet. We moeten juist dat lonkende perspectief schetsen. Of het nu gaat om de manier waarop we in Nederland de lasten verdelen, of om onze rol in de wereld. Wij zijn niet tegen, maar hebben een beter verhaal.

Beste Hugo, vertel Nederland wat het CDA wil. Vertel Nederland hoe je christendemocratie vormgeeft als maatschappij. Vertel niet waar we níét heen willen, maar vertel ons vooral waar we wél heen gaan. Neem vol trots positie in. Neem Nederland mee in de droom van een samenleving waarin je niet alleen voor jezelf leeft, maar voor en met elkaar. Vol bezieling, trots en overtuiging.

Hartelijke groet,
Adriaan IJsselstein

© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 0167-9155

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.