Plastic de stad uit

Sinds eind 2022 onderhandelen de lidstaten van de Verenigde Naties over de sluiting van een verdrag tot bestrijding van de wereldwijde (micro) plasticvervuiling. Eind 2024 moet de tekst worden vastgesteld in Busan, Zuid-Korea. Verdragsonderhandelingen worden van oudsher door staten gevoerd. Zij zullen immers partij zijn bij het verdrag, en verantwoordelijk zijn voor naleving en uitvoering. Deze vorm van internationale rechtsvorming doet echter steeds vaker ouderwets aan.

Onze planeet verstedelijkt – intussen woont ruim 55 procent van de mensheid in steden. Juist in steden hebben veel mondiale problemen de grootste impact. Het is om die reden dat tijdens de COVID-19-pandemie de Wereldgezondheidsorganisatie nadrukkelijk aansluiting zocht bij steden om kennis en informatie te verzamelen en te delen, en om richtlijnen te ontwikkelen. Dat internationale organisaties – steeds vaker – samenwerken met steden en lokale overheden, is niet populair bij staten. Mijns inziens is het wel de toekomst, nu veel problemen juist op het niveau van de steden moeten worden geadresseerd.

Omdat ook de mondiale vervuiling door plastics een sterke stedelijke dimensie kent, hebben steden een groot belang bij de totstandkoming van een juridisch instrument dat daadwerkelijk kan helpen plasticvervuiling te verminderen. Steden zouden in dat verband ook graag zien dat er bindende afspraken worden gemaakt om de productie van plastics drastisch in te perken.

De sterke lobby van de petrochemische industrie – plastics worden immers van onder andere aardolie gemaakt – heeft grote invloed op de verdragsonderhandelingen, en is met name bepalend voor de posities van de VS, Saoedi-Arabië en Rusland. De industrie produceert ruim 400 miljoen ton plastic per jaar en hoopt dit te hebben verdubbeld tegen 2040. De staten die speciaal de belangen van de industrie vertegenwoordigen, sturen aan op vrijwillige maatregelen en inzameling in plaats van op productiebeperking en geleidelijke uitbanning van bepaalde chemische stoffen. Bedrijfsbelangen gaan hier boven het publieke belang, namelijk het beperken van milieu- en gezondheidsschade.

De stem van steden is te lang buiten de onderhandelingen voor het nieuwe verdrag gehouden, terwijl de strijd tegen plastics in de steden moet worden gevoerd en gewonnen. Het is verheugend dat tijdens de laatste onderhandelingsronde in april in Ottawa een coalitie van lokale overheden (ICLEI) kon oproepen tot scherpe maatregelen. Het publieke belang kan niet zonder een zwaarwegende stedelijke stem in de onderhandelingen voor dit verdrag.

© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 0167-9155

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.