Ressentiment
Samenvatting
Op 26 oktober 2023 werd in de Algemene Vergadering van de VN (AVVN) gestemd over Resolutie A/ES-10/L.25. De resolutie roept op tot een ‘onmiddellijk, duurzaam humanitair staakt-het-vuren dat leidt tot beëindiging van de vijandelijkheden’, en verlangt van beide partijen dat zij zich aan het humanitair oorlogsrecht en aan de mensenrechten houden.
De resolutie beoogt verdere escalatie van de humanitaire ramp in Gaza te voorkomen en onmiddellijke toegang van levensreddende hulp te verzekeren. In de resolutie staat een veroordeling van alle geweld tegen ‘Palestijnse en Israëlische burgers’, maar Canada’s voorstel om in diezelfde resolutie een expliciete veroordeling van Hamas’ weerzinwekkende ‘terroristische aanslag’ van 7 oktober op te nemen, haalt het niet. Voor Nederland en 44 andere landen reden om zich te onthouden van stemming. De VN meldden diezelfde dag dat er in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever tot dan toe ruim 7000 Palestijnen zijn gedood, onder wie 2360 kinderen, en dat er ruim 18.000 gewonden zijn gevallen, onder wie 5364 kinderen. Unicef vermeldt uiteraard ook de 30 Israëlische kinderen die zijn omgekomen, en de tientallen die door Hamas worden gevangengehouden. Intussen is het conflict verder geëscaleerd met onbeschrijfelijk menselijk leed tot gevolg, terwijl Nederland ook in multilateraal verband verplicht is om schendingen van humanitair oorlogsrecht te voorkomen.
De verontwaardiging vorige maand over het Nederlandse stemgedrag in de AVVN staat niet los van de stemming over die andere AVVN-resolutie op 2 maart 2022. Deze resolutie, aangenomen met 141 stemmen vóór, 5 tegen en 35 onthoudingen, veroordeelt de Russische invasie van Oekraïne en verlangt volledige terugtrekking door Rusland uit bezet Oekraïens gebied. In Haagse kringen heerste er na de stemming een zekere mate van ongeloof: 35 onthoudingen, van onder andere India en Zuid-Afrika, China en een aantal andere Afrikaanse en Aziatische landen, bij een resolutie die zulke evidente schendingen van internationaal recht veroordeelt? Deze onthoudingen werden algauw verklaard door het ‘ressentiment’ tegen westerse staten.
Dit keer, bij de ontwerpresolutie over Israël en Gaza, onthield Nederland zich van stemming, met beschuldigingen van een dubbele standaard en hypocrisie tot gevolg. Olie op het vuur van het ressentiment, dat niet alleen teruggaat op het koloniale verleden of oneerlijke investeringsverdragen, maar bijvoorbeeld ook op de recente, zeer oneerlijke verdeling van COVID-19-vaccins. Die verdeling, zo legde de president van Zuid-Afrika Cyril Ramaphosa uit, ‘generated and deepened disappointment and resentment on our part, because we felt like life in the Northern Hemisphere is much more important than life in the global South’. Dit brengt ons bij de kern: het in het mondiale Zuiden breed levende ressentiment vraagt om aandacht en antwoord vanuit de erkenning van gedeelde menselijkheid. Handhaving van het humanitair oorlogsrecht en bescherming van de rechten van de mens in alle delen van de wereld zijn dan een eerste stap.
© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 0167-9155
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.