Er is eenvoudig soms te veel water en dan weer te weinig. Aan de ene kant is oppervlaktewater vaak te vuil, aan de andere kant spoelen we ons toilet door met zuiver drinkwater. Het waterprobleem is complex, en net als bij veel andere vraagstukken steken we als samenleving dan liever de kop in het zand, waardoor de crisis in slow motion zich onder onze ogen aan het voltrekken is.
In dit nummer proberen we de complexiteit wat te ontrafelen, waarna we ook naar oplossingen zoeken. De eerste artikelen geven vooral een probleemschets; de tweede reeks volgt met politieke denkrichtingen voor een omgang met water die de bodem en het water zelf centraal stelt. Een integrale aanpak is daarbij gewenst, omdat juist bij complexe vraagstukken alles met alles samenhangt. Nadenken aan de hand van duidelijke principes is dan ook nodig, en daartoe doen we aanzetten.
Behalve in water duiken we in dit nummer ook in andere thema’s. Allereerst geopolitiek. Met de oorlogen in Oekraïne, Gaza en Sudan is er niet alleen veel leed bij de mensen die hierdoor direct getroffen worden; ook hier in Nederland ervaren we de gevolgen, al was het maar via polarisatie over het conflict in het Midden-Oosten of via de verhogingen van de afdracht aan de NAVO. Via een interview met oud-minister van Defensie Joris Voorhoeve, maar ook in artikelen van René ten Bos en van de buitenlandcommissie van het CDA, verdiepen we ons in wat dit allemaal voor Nederland en Europa betekent: hoe ziet de weg eruit die loopt tussen cynische, rechtse machtspolitiek en naïef links moralisme?
Ook gaan we in op de vraag hoe onze rechtsstaat en onze rechtscultuur ervoor staan. Voormalig CDA-senator Jonathan Soeharno kraakt harde noten. We kunnen wel kritiek hebben op Polen, Hongarije en de VS, waar de uitvoerende macht onder het mom van ‘we zijn democratisch gekozen’ ontoelaatbare invloed op de rechterlijke macht uitoefent of heeft uitgeoefend, maar ondertussen kennen we in Nederland zelf onvoldoende waarborgen om een vergelijkbare tendens tegen te gaan.
Ook waarschuwt Soeharno dat de Nederlandse rechtsstaat niet voor iedereen garanties biedt, zoals we onder andere bij de toeslagenaffaire hebben gezien. Hoogopgeleiden hebben er veel makkelijker toegang toe dan laagopgeleiden, wat desastreus is voor het vertrouwen in de overheid en de rechtsstaat.
Dat aspect komt ook aan de orde in de rubriek ‘Dwars’, waarin Jos Wienen en Josse de Voogd in debat gaan over de vraag of het een goed idee is om de regeling af te schaffen die statushouders voorrang geeft bij de toewijzing van sociale huurwoningen. Ook hier geldt: wat voor de een goed uitpakt, kan negatieve consequenties hebben voor de ander. En wat op het ene beleidsterrein gunstig is, kan op het andere desastreuze gevolgen hebben.
Nederland staat aan de vooravond van nieuwe verkiezingen. Het land snakt naar een politiek die recht doet aan de complexiteit van veel vraagstukken, maar ook naar een politiek die aan de hand van duidelijke waarden en op een duurzaam fundament knopen durft door te hakken. In CDV proberen we dat proces van enig meedenken te voorzien. Daaraan dragen ook onze columnisten bij. Na Rik Torfs, met wiens inzichten vanuit België u in het vorige nummer al kon kennismaken, verwelkomen we in dit nummer Marnix van Rij, die vanuit Amerika zijn licht laat schijnen, en Meüs van der Poel, die dat vanuit en over Duitsland doet. De drie genoemde heren zullen de komende tijd vanuit het buitenland hun visie op allerlei onderwerpen bieden.
