Het levert een gevarieerd bloemstuk aan brieven, geluiden en hartenkreten op die een inkijk bieden in de vragen waar de christendemocratie de komende tijd voor staat, maar vooral ook in de houding waarmee een antwoord op die vragen wordt gezocht. De brieven zijn gericht aan Hugo de Jonge, maar via hem vanzelfsprekend aan iedereen die de christendemocratie een warm hart toedraagt. Het is duidelijk dat jongeren vol zijn van idealen, dromen en visies over wat de waarde van de christendemocratie is. Het gaat hun niet om macht, om het winnen van de wedstrijd die verkiezingen steeds meer geworden zijn, maar om een politiek die oog heeft voor mensen, voor hun verlangens, hun zorgen, onderlinge betrokkenheid, identiteit en verscheidenheid. Maar ook om een politiek die geworteld is in de christendemocratische waarden en beginselen, niet als abstracte oefening, maar als datgene wat de politiek van alledag, met haar complexiteit en rauwheid aan problemen, werkelijk drijft.
We hebben ervoor gekozen om in deze CDV met de toekomst te beginnen, maar een toekomst weet zich altijd gedragen door het verleden. Daarom hebben we drie oudgedienden uit de voormalige KVP, ARP en CHU geïnterviewd. Want hoewel in het CDA de bloedgroependiscussie verleden tijd is, hebben deze drie partijen elk iets eigens ingebracht dat tot het wezen van de partij is gaan behoren en slechts tot schade kan worden genegeerd.
ARP’er Bob Goudzwaard, auteur van het eerste CDA-verkiezingsprogramma, Niet bij brood alleen, benadrukt dat de ARP destijds, en het CDA nu nog steeds, een politiek van beginselen nodig heeft. Hij typeert deze beginselen als ‘gegevenheden’, die waarborgen tegen een hoogmoedig streven om de werkelijkheid technocratisch naar de hand te zetten.
KVP’er Harry Notenboom, de man achter de Nacht van Schmelzer in 1966, vertelt hoezeer de politiek van een echte ‘volkspartij’ verbonden moet zijn met het dagelijkse leven van gewone mensen.
En CHU’er Pieter Beelaerts van Blokland schetst hoe de kleine CHU vrijheid en verantwoordelijkheid op een specifieke manier invulde: vanuit een diepe verbondenheid met het christelijk geloof, zonder de ander – of die nou tot de partij behoorde of niet – de maat te nemen.
De twee boekbesprekingen die we hebben opgenomen, gaan ook specifiek in op de christendemocratie. In het diepgravende What is Christian democracy? geeft de Amerikaans-Italiaanse politicoloog Carlo Invernizzi Accetti inzicht in de wortels, inhoud en toekomstmogelijkheden van de christendemocratie die tot zijn verrassing Europa, maar ook diverse landen in Zuid- en Midden-Amerika diepgaand heeft bepaald. En in Haagse jaren. De politieke memoires van Ruud Lubbers laat Theo Brinkel zien dat Lubbers, die door velen als een zakelijk en pragmatisch politicus werd getypeerd, zichzelf juist zag als ‘vernieuwer, bezig vanuit de beginselen van de christendemocratie’.
