In het themadeel staan we hier uitgebreid bij stil; we onderzoeken de ernst van de situatie en de impact ervan op onze rechtsstaat. We denken na over en blikken vooruit op de lange adem en de veranderingen die nodig zijn. ‘We lopen organisatorisch als rechtsstaat op zijn zachtst gezegd nogal achter op de werkelijkheid van vandaag de dag’, stelt Wim van de Donk, commissaris van de Koning in Noord-Brabant, onomwonden. Het individualistische mensbeeld dat volgens hem achter veel huidige regelgeving zit, is er mede debet aan. Ook andere auteurs wijzen op het belang van normen en waarden en op de verantwoordelijkheid van iedere burger om een bijdrage te leveren aan de strijd tegen ondermijning. Die strijd voeren is niet slechts een taak van de overheid, maar van de hele samenleving.
Daarnaast is er in deze aflevering veel aandacht voor het discussiestuk Zij aan zij, een ‘toekomstperspectief voor Nederland in 2030’, waarin het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA een visie uiteenzet die niet zozeer een politiek verkiezingsprogramma is maar veeleer discussie over de samenleving in de toekomst wil uitlokken. Dit stuk heeft een snaar geraakt, zo blijkt uit de vele debatavonden en gesprekken die erover worden georganiseerd. Ook in deze CDV gaan we erop door. Zo benadrukt Jos van Gennip dat Zij aan zij in de traditie staat van voorgaande visiedocumenten van het CDA en ziet Pieter Gerrit Kroeger er ‘steenkampiaanse’ en ‘lubberiaanse’ trekken in. René Cuperus beschouwt het stuk als een belangrijke bijdrage aan het debat over de versterking van het politieke midden, maar mist zelfkritiek en de confrontatie met de rauwe werkelijkheid.
Dat die werkelijkheid rauw is weten we. Niet voor niets stond het Malieveld de afgelopen maanden geregeld vol met telkens nieuwe groepen burgers die zich ongezien, ‘ongehoord’ of in ieder geval onvoldoende gekend voelen. Ook Zij aan zij leverde aanvankelijk boze reacties op en liet zien welke onzekerheid over het eigen toekomstperspectief er leeft onder bepaalde groepen, in dit geval de boeren.
In deze CDV denken we verder ‘vooruit’ over het perspectief voor 2030, en specifiek over wat dit voor onze landbouw, ons natuurbehoud en onze voedselveiligheid betekent. Ton Duffhues, specialist Landbouw & Samenleving bij ZLTO, houdt het CDA nadrukkelijk een spiegel voor over de existentiële keus die de partij zijns inziens moet maken voor een toekomstperspectief als het om landbouw gaat. En in een interview stelt Herman Wijffels dat de onvrede, zich uitend in de vele demonstraties van dit moment, een teken is van het nieuwe dat ontkiemt. Er is een paradigmaverschuiving gaande die zich kenmerkt door onvrede en crisis, maar ook door hoop. Die onvrede moet serieus genomen worden, maar juist de hoop die Wijffels overal in de samenleving waarneemt, vormt een beweging waarbij de christendemocratie zich moet aansluiten. Sterker nog: het is volgens hem de ‘natuurlijke roeping’ van het CDA om de politieke stem van deze basisbeweging te zijn. Zie ook het gratis artikel.
